Geometrija je grana matematike koja proucava prirodu linija,tacaka, povrsi i cvstih tela. Od kljucnog znacaja za razumevanje geometrije su definicije razlicitih vidova i vrsta uglova i oblika, od kojih su neke postavili jos matematicari anticke Grcke, vec u VI veku pre N.E., tako su oni i ustanovili mnoge principe koji se i danas koriste. Sve doskora, najveci deo matematike tj geometrije kao njene grane, kakva se predavala u skolama bila je ona koju je ustanovio Euklid, jos u III veku pre. N.E. Geometrija Euklida i njegovih prethodnika, je kasnije nasla primenu u mnogim oblastima. Trigonometriju, granu geometrije, koja se bavi merenjem trouglova, zasnovanu na Pitagorinoj teoremi od pre 2500 godina, vekovima su koristili inzenjeri, navigatori, geometri za utvrdjivanje visina, uglova i udaljenosti. Uz to postoje brojne korisne formule Starih Grka, za izracunavanje povrsine i zapremine, npr. krugova i sfera.
Covek je svoje prirodne karakteristike projektovao u svim granama i oblastima delatnosti, a narocito u shvatanju lepoga. Tako, lepota postaje glavno merilo stvari i ukusa. Covek je dao i oblike lepoga svim svojim tvorevinama. Arhitektura, primenjena umetnost, zanatski predmeti iz svakodnevnog zivota su prilagodjeni funkcionalnim potrebama coveka, proizvodnje i klime, imaju pecat geometrije kao posebnog shvatanja o organizaciji materije u strogim i pravilnim linijama. Njihovi oblici su po pravilu funkcionalni, ali cesto i esteticki, jer su proistekli iz ubedjenja, da su regularnost stvari, organizacija i red postali jedna neminovna potreba coveka, njegove zajednice i drustva.
Jos ponesto o Zlatnom preseku...
Zlatni presek se javlja kao proporcija rastucih oblika u prirodi i vekovima je privlacio paznju matematicara i naucnika kao i raznih umetnika. Odnos zlatnog preseka se dobija ako se jedna duz podeli na takav nacin, da je odnos veceg dela prema celom isti kao odnos manjeg dela prema vecem a to iznosi 0,6180339887...,koristicemo kao oznaku za Zlatni presek grcko slovo FI. Takodje, koristicemo ovo slovo za inverznu vrednost 1.6180339887... Neprekidnu podelu zlatnog preseka zapazamo u svakoj prirodi u mnostvu biljaka, koliko u opstem sklopu, toliko i u njihovim delovima, cvetovima, listovima kao sto su ljutic i rastavic, ali i u zapanjujucem savrsenstvu u ljusturama morskih puzeva. Zlatni presek se takodje jasno manifestuje u sklopu covecjeg tela kroz proporcionisanje....To proporcionisanje covecje figure sastoji se u sto tacnijoj konstrukciji Zlatnog preseka, neprekidnom odmeravanju minora sa majorom u u primeni ovako dobijenih mera na odgovarajuce delove i dimenzije tela,tako da je danas opste prihvaceno misljenje da je grcki arhitekta primenjivao Zlatni presek kao najvisu proporciju za najskladnije oblike arhitekture.
Proporcija Zlatnog preseka je trazeni zakon lepote koji se nalazi u srazmernosti izmedju pojednih delova i delova prema celini. Kroz istoriju prvougaonik stranica 1: 1,6180339887... smatran je najprijatnijim za oci.Grcki vajar Fidija izgradio je Partenon i mnoge figure na njemu,tako da je proporcija Zlatnog reza pronadjena na svim njegovim radovima iz Atine!
Mehanizam neprekidne podele ili Zlatnog preseka igra posebnu ulogu u likovnim umetnostima, a najvise u oblasti apstraktnih geometrijskih oblika kombinovanih kroz konstrukciju, funkciju i merilo coveka u odredjene arhitektonske prostorne celine.
U 16. veku Luka Pacoli (1445-1514), geometar i prijatelj velikih renesansnih slikara ponovo je otkrio tzv."Zlatnu tajnu", to se vidi u njegovoj raspravi o Bozanskoj proporciji, koja se sastoji iz 3 nezavisna rada (1509. g.). Leonardo da Vinci (1451-1519) je pokazao veliki interes za matematiku umetnosti i prirode. On je kao i Pitagora, uradio kompletnu studiju figure coveka i pokazao kako s njegovi razliciti delovi u proporciji Zlatnog reza.
U muzici tako, dobro poznavanje nauke o harmoniji prethodi vestini komponovanja, u likovnim umetnostima i arhitekturi preovladjuje misljenje da poznavanje proporcija vise nije neophodno, pa da cak i sputava intuitivni tok slobodnog stvaralastva. Ipak, takvo misljenje pobijaju mnogi danasnji savremeni svetski autori arhitekture, kao npr. Zaha Hadid, Norman Foster i dr. I u primenjenim umetnostima se problemu proporcija povecuje posebna paznja, takodje je i u komponovanju dela ovo jako bitna stvar na savremenim skolama arhitekture i umetnosti.
I za kraj da dodamo, A.Cajzing (1810-1876) je formirao slozeni ESTETSKI SISTEM Zlatnog preseka svodeci ga na arhitekturu: Zlatni rez gospodari u prirodi i u arhitekturi, ali GOSPODARI U ARHITEKTURI JER GOSPODARI U PRIRODI, zato Zoltovski misli da je kreacija arhtitekta deo stvaralastva prirode!